Haftara

Haftarat Wajikra

Iszajahu | Iz 43, 21 – 44, 23

W haftarze do parszy wajikra prorok Iszaja karci Żydów za odwrócenie się od służby HaSzem i zaprzestanie składania Mu ofiar. Jest to bezpośrednie nawiązanie do słów parszy, która otwiera księgę poświęconą kultowi ofiarnemu.

Iszaja krytykuje naród Israela za porzucenie Boga i oddawanie pokłonów bożkom. W imieniu Boga prorok nakłania swoich współbratyńców do powrotu do HaSzem, który obiecuje wybaczyć grzeszne postępowanie:

Haftarat Chol ha-Moed Sukot

Jechezkel | Ez 38, 18 – 39, 16 

W Szabat chol hamoed Sukot (czyli wypadający w dni środkowe siedmiodniowego święta) czyta się haftarę z proroctw Jechezkela. Tekst ten opisuje wojnę Goga i Magoga, która zgodnie z Tradycją ma nastąpić przed nastaniem czasów mesjańskich.  

Mędrcy nauczali, że ta apokaliptyczna bitwa nastąpi w miesiącu tiszrej, w którym obchodzimy święto Sukot – to właśnie dlatego czytamy o niej w ten Szabat. 

Prorok zapowiada, że gdy wszyscy Żydzi osiedlą się w swojej Ziemi, powstanie koalicja narodów pod wodzą Goga – władcy kraju Magog – aby zaatakować naród Israela.

Haftarat Haazinu

Szmuel Bet | 2Sam 22, 1 – 51

W parszy haazinu czytamy piękną pieśń Moszego, a haftarze do niej – pieśń innego wybitnego żydowskiego przywódcy: króla Dawida.

Dawid zasłynął nie tylko ze swego geniuszu wojskowego, lecz także z wyjątkowych zdolności poetyckich i muzycznych. Pieśń, którą czytamy jako haftarę, Dawid skomponował w odpowiedzi na trudy jego konfliktu z królem Szaulem, który nie chciał zaakceptować decyzji Boga i opuścić tronu Królestwa Israela. Przez wiele lat Szaul nie szczędził wysiłków, aby złapać i zabić Dawida, nie mogąc się pogodzić z tym, że to jego Haszem wybrał na kolejnego króla.

Dawid kieruje swą pieśń do Haszem, którego nazywa swoją “opoką”, “twierdzą” i “wybawcą”. Psalmista pragnie wyrazić wdzięczność Bogu za uratowanie życia i ochronę przed wrogami – a szczególnie przed atakami Szaula:

Haftarat Szabat Szuwa

Hoszea | Oz. 14, 2 – 10 
Micha | Mi 7, 18 – 20;  
Joel | Jl 2, 15 – 17 

Szabat, który wypada między świętem Rosz Haszana a Jom Kipur nazywany jest Szabat Szuwa. Nazwa pochodzi od pierwszych słów proroctwa Hoszei, które czyta się w tym dniu: Szuwa Israel ad Haszem Elokecha – “Wróć, Israeluת do Haszem Boga twojego!” 

Haftara na ten dzień składa się z trzech fragmentów pism prorockich, które mówią o idei tszuwy, czyli skruchy, powrotu na ścieżkę Tory. Oprócz Hoszei, autorami proroctw są także Micha (Micheasz) i Joel. 

Okres między Rosz Haszana a Jom Kipur nazywany jest dziesięcioma dniami tszuwy, gdyż jest to czas na autorefleksję i przygotowanie się na dzień sądu i oczyszczenia w Jom Kipur. Haftara odczytywana w Szabat jest kolejnym narzędziem, które ma nam pomóc w procesie tszuwy. 

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Sos Asis

Iszajahu | Iz 61, 10 – 63, 9

Haftara odczytywana w Szabat przed Rosz Haszana to ostatnia z siedmiu pocieszających naród Izraela haftarot po Tisza be-Aw. Nazywana od pierwszych słów sos asis, czyli “Wielce się raduję [w Haszem]” ponownie pochodzi z proroctw Iszajahu.

W pierwszych słowach prorok wyraża radość i wdzięczność Bogu, który “oblókł mnie w szaty zwycięstwa, a płaszczem szczęścia przyodział mnie”. Iszajahu obiecuje, że wkrótce Haszem “rozkrzewi szczęście i sławę” narodu żydowskiego wobec wszystkich innych ludów.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Kumi Ori

Iszajahu | Iz 60, 1 – 22

Przed nami szósta z siedmiu haftarot pocieszenia, które czytamy między Tisza Be-Aw a Rosz ha-Szana. Ich słowa mają ukoić naród po tragedii zburzenia Świątyni.

Po parszy Ki tawo czytamy fragment proroctw Iszajahu (Izajasza), które zaczynają się od słów kumi ori – “Wstań, zajaśniej!”

Prorok, używając metafory światła i ciemności, pociesza naród w żałobie. Obiecuje, że Haszem zgromadzi wszystkich wygnanych Żydów, a na powracających wygnańców będą czekać wielbłądy objuczone złotem i pięknymi pachnidłami. Mury zburzonej Jerozolimy zostaną odbudowane przez królów obcych narodów, władcy przybędą, aby służyć narodowi Izraela.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Roni Akara

Iszajahu | Iz 54, 1 – 10

Jedna z siedmiu Haftarot pocieszenia, którą odczytuje się pomiędzy Tisza be-Aw a Rosz ha-Szana. Od pierwszych słów nazywana jest “Roni Akara”.

Israel przyrównany jest w niej przez proroka Iszajahu do kobiety, która nigdy nie zaznała radości narodzenia potomka: “Raduj się, niepłodna, któraś nie rodziła!”.

Prorok obiecuje, że ta “niepłodna” doczeka się wielu dzieci. Ma ona przygotować swój namiot na przybycie nowych mieszkańców – rozszerzyć go i umocnić wiązania. Jej potomstwo przybędzie, aby na nowo zaludnić opustoszałe miasta. Wszelkie smutki przeszłości, wstyd i hańbę oczyści “małżonek” opuszczonej niegdyś kobiety: Haszem.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Anochi

Iszajahu | Iz 51, 12 – 52, 12 

Czwarta z siedmiu “Haftarot Pocieszenia” pochodzi z pism proroka Iszajahu. Nazywana jest od pierwszego słowa Anochi: “Ja, Ja Sam pocieszycielem waszym!” 

אָנֹכִ֧י אָנֹכִ֛י ה֖וּא מְנַחֶמְכֶ֑ם 

Prorok przedstawia słowa Boga skierowane do przerażonego narodu, który cierpi pod żelazną ręką najeźdźcy. Podkreśla On, że atak człowieka jest niczym, gdy porównany z mocą Boga, Stworzyciela nieba i ziemi.  

Przewiń do góry