Polska

Lea Horowitz – Autorka “Tchine Imohes”

Sara Rebeka Rachel Lea Horowitz urodziła się około roku 1715 – 1720, a jej rodzicami byli Jakub Jokl ben Meir ha-Lewi Horowitz oraz Rejzel bat Heszl. Lea była jedną z siedmiorga rodzeństwa. Rodzina przez wiele lat mieszkała w Bolechowie (dziś na Ukrainie), gdzie ojciec Lei był rabinem.

Lea Horowitz nie tylko uwielbiała studiować Torę, Talmud i pisma ezoteryczne, ale także tworzyła. Jej najsłynniejszym dziełem jest “Tchine imohes” (Tchina Imahot – Błaganie naszych matek). Tchiny to rodzaj błagalnej poezji liturgicznej, których autorkami często były kobiety. Dzieło to składało się ze wstępu edukacyjnego po hebrajsku, pijutu (wiersza) po aramejsku oraz jego tłumaczenia prozą w jidysz.

Józef Rotblat: genialny fizyk i laureat Pokojowej Nagrody Nobla

Józef Rotblat był polskim Żydem, którzy przez większość swego życia mieszkał w Wielkiej Brytanii. Urodził się na Muranowie w Warszawie, w 1908 r. Jego ojciec Zygmunt hodował konie i prowadził dobrze prosperujące przedsiębiorstwo transportowe, które jednak upadło wraz z wybuchem I wojny światowej. Poprzednio dobrze sytuowana rodzina popadła w biedę i została zmuszona do utrzymywania się z nielegalnie pędzonego bimbru.

Jako dziecko, Józef zdobywał wykształcenie religijne w chederze, ale dość wcześnie zdecydował, że religia nie jest mu bliska. Przeniósł się do szkoły uczącej praktycznego zawodu biednych Żydów. Zdobył tam zawód elektryka, ale wkrótce dowiedział się o Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie przyjmowano bez wymogu przedstawienia dokumentu matury, a jego pochodzenie żydowskie nie było problemem.

Sara Szenirer – nauczycielka, mentorka i rewolucjonistka

Jako dziewczynka, Sara uczęszczała do polskiej szkoły podstawowej przez osiem lat, ale bardzo zazdrościła swoim braciom możliwości studiowania Tory. W tym czasie, w tradycyjnych rodzinach żydowskich, to chłopcy zajmowali się intensywną edukacją religijną, a dziewczynki uczyły się jedynie podstaw. Popularne były tłumaczenia na jidysz literatury religijnej dla dziewcząt, lecz Sara pragnęła czegoś znacznie więcej.

Chajim Nachman Bialik – poeta, tłumacz i wydawca

Chajim Nachman Bialik (חיים נחמן ביאליק) urodził się w małej wsi pod Żytomierzem, na Wołyniu, w 1873 r. Po wczesnej śmierci ojca, wychował go religijny dziadek, u którego otrzymał tradycyjne żydowskie wykształcenie. Jako nastolatek studiował w słynnej wołożyńskiej jesziwie, choć jego pragnieniem było nie tylko wzbogacić wiedzę talmudyczną, ale także zamieszkać w dużym mieście, aby poznawać literaturę europejską. Chajim został zwolennikiem ruchu odrodzenia żydowskiego (Haskali), opuścił jesziwę i przeniósł się do Odessy.

Przewiń do góry