Dewarim

Haftarat Haazinu

Szmuel Bet | 2Sam 22, 1 – 51

W parszy haazinu czytamy piękną pieśń Moszego, a haftarze do niej – pieśń innego wybitnego żydowskiego przywódcy: króla Dawida.

Dawid zasłynął nie tylko ze swego geniuszu wojskowego, lecz także z wyjątkowych zdolności poetyckich i muzycznych. Pieśń, którą czytamy jako haftarę, Dawid skomponował w odpowiedzi na trudy jego konfliktu z królem Szaulem, który nie chciał zaakceptować decyzji Boga i opuścić tronu Królestwa Israela. Przez wiele lat Szaul nie szczędził wysiłków, aby złapać i zabić Dawida, nie mogąc się pogodzić z tym, że to jego Haszem wybrał na kolejnego króla.

Dawid kieruje swą pieśń do Haszem, którego nazywa swoją “opoką”, “twierdzą” i “wybawcą”. Psalmista pragnie wyrazić wdzięczność Bogu za uratowanie życia i ochronę przed wrogami – a szczególnie przed atakami Szaula:

Haftarat Szabat Szuwa

Hoszea | Oz. 14, 2 – 10 
Micha | Mi 7, 18 – 20;  
Joel | Jl 2, 15 – 17 

Szabat, który wypada między świętem Rosz Haszana a Jom Kipur nazywany jest Szabat Szuwa. Nazwa pochodzi od pierwszych słów proroctwa Hoszei, które czyta się w tym dniu: Szuwa Israel ad Haszem Elokecha – “Wróć, Israeluת do Haszem Boga twojego!” 

Haftara na ten dzień składa się z trzech fragmentów pism prorockich, które mówią o idei tszuwy, czyli skruchy, powrotu na ścieżkę Tory. Oprócz Hoszei, autorami proroctw są także Micha (Micheasz) i Joel. 

Okres między Rosz Haszana a Jom Kipur nazywany jest dziesięcioma dniami tszuwy, gdyż jest to czas na autorefleksję i przygotowanie się na dzień sądu i oczyszczenia w Jom Kipur. Haftara odczytywana w Szabat jest kolejnym narzędziem, które ma nam pomóc w procesie tszuwy. 

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Sos Asis

Iszajahu | Iz 61, 10 – 63, 9

Haftara odczytywana w Szabat przed Rosz Haszana to ostatnia z siedmiu pocieszających naród Izraela haftarot po Tisza be-Aw. Nazywana od pierwszych słów sos asis, czyli “Wielce się raduję [w Haszem]” ponownie pochodzi z proroctw Iszajahu.

W pierwszych słowach prorok wyraża radość i wdzięczność Bogu, który “oblókł mnie w szaty zwycięstwa, a płaszczem szczęścia przyodział mnie”. Iszajahu obiecuje, że wkrótce Haszem “rozkrzewi szczęście i sławę” narodu żydowskiego wobec wszystkich innych ludów.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Kumi Ori

Iszajahu | Iz 60, 1 – 22

Przed nami szósta z siedmiu haftarot pocieszenia, które czytamy między Tisza Be-Aw a Rosz ha-Szana. Ich słowa mają ukoić naród po tragedii zburzenia Świątyni.

Po parszy Ki tawo czytamy fragment proroctw Iszajahu (Izajasza), które zaczynają się od słów kumi ori – “Wstań, zajaśniej!”

Prorok, używając metafory światła i ciemności, pociesza naród w żałobie. Obiecuje, że Haszem zgromadzi wszystkich wygnanych Żydów, a na powracających wygnańców będą czekać wielbłądy objuczone złotem i pięknymi pachnidłami. Mury zburzonej Jerozolimy zostaną odbudowane przez królów obcych narodów, władcy przybędą, aby służyć narodowi Izraela.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Roni Akara

Iszajahu | Iz 54, 1 – 10

Jedna z siedmiu Haftarot pocieszenia, którą odczytuje się pomiędzy Tisza be-Aw a Rosz ha-Szana. Od pierwszych słów nazywana jest “Roni Akara”.

Israel przyrównany jest w niej przez proroka Iszajahu do kobiety, która nigdy nie zaznała radości narodzenia potomka: “Raduj się, niepłodna, któraś nie rodziła!”.

Prorok obiecuje, że ta “niepłodna” doczeka się wielu dzieci. Ma ona przygotować swój namiot na przybycie nowych mieszkańców – rozszerzyć go i umocnić wiązania. Jej potomstwo przybędzie, aby na nowo zaludnić opustoszałe miasta. Wszelkie smutki przeszłości, wstyd i hańbę oczyści “małżonek” opuszczonej niegdyś kobiety: Haszem.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Anochi

Iszajahu | Iz 51, 12 – 52, 12 

Czwarta z siedmiu “Haftarot Pocieszenia” pochodzi z pism proroka Iszajahu. Nazywana jest od pierwszego słowa Anochi: “Ja, Ja Sam pocieszycielem waszym!” 

אָנֹכִ֧י אָנֹכִ֛י ה֖וּא מְנַחֶמְכֶ֑ם 

Prorok przedstawia słowa Boga skierowane do przerażonego narodu, który cierpi pod żelazną ręką najeźdźcy. Podkreśla On, że atak człowieka jest niczym, gdy porównany z mocą Boga, Stworzyciela nieba i ziemi.  

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Watomer Cijon

Iszajahu | Iz 49, 14 – 51, 3.

 Druga z Sziwa de-Nechemata, czyli Siedmiu Haftarot Pocieszenia, rozpoczyna się w raczej smutnym tonie, od słów: “Cijon powiedział: ‘Haszem mnie porzucił, mój Pan zapomniał o mnie'”.

Iszajahu od razu jednak pociesza smutny Cijon mówiąc: “Czy matka byłaby w stanie porzucić własne dziecko?” Prorok zapewnia, że Haszem nigdy nie zapomniałby o Cijonie: “jesteś wyryty na Mych dłoniach, twe mury są zawsze przede Mną”.

Haftarat Sziwa de-Nechemata: Nachamu, Nachamu Ami

Iszajahu | Iz 40, 1 – 26.

Haftara odczytywana po parszy waetchanan jest jedną z Sziwa deNechemata – Siedmiu Haftarot Pocieszenia. Jest ona czytana w pierwszy Szabat po Tisza be-Aw, najsmutniejszym dniu w kalendarzu żydowskim, kiedy Żydzi na całym świecie opłakują zburzenie obu Świątyń oraz inne tragedie w historii narodu żydowskiego.

Szabat ten nazywany jest od pierwszych słów haftory Szabat Nachamu, gdyż tekst proroka Iszajahu zaczyna się od słów: Nachamu, nachamu ami – Pociesz, pociesz Mój naród!

Przez siedem kolejnych Szabatów będziemy czytać proroctwa Iszajahu, które mają dodać otuchy i nadziei po okresie żałoby od postu 17. tamuza do 9. awa.

Haftarat Tlat de-Puranuta: Chazon Iszajahu

Iszajahu | Iz 1, 1 – 27

Haftara, którą czytamy w tym tygodniu, nie odnosi się bezpośrednio do parszy dewarim, lecz jest jedną z dziesięciu specjalnych haftarot czytanych od Szabatu po poście 17. tamuza do Rosz ha-Szana.  

Te specjalne haftary dzielą się na dwie grupy. Podczas trzech Szabatów wypadających w czasie okresu żałoby między posem 17. tamuza a 9. awa (Tisza be-Aw) czyta się Tlat de-Puranuta, Trzy [Haftarot] Nieszczęść, które opisują powody gniewu Boga oraz zapowiadają Jego karę. Po Tisza be-Aw czyta się Sziwa de-Nechemata, Siedem [Haftarot] Pocieszenia, które przedstawiają pocieszające wizje prorockie.  

Przewiń do góry